Հայաստանի հայցը ներկայացնող փաստաբաններից Լոուրենս Մարտինը ՄԱԿ-ի արդարադատության միջազգային դատարանում ներկայացրեց Ադրբեջանի կողմից Լեռնային Ղարաբաղի շրջափակման հիմնական նպատակները և այն համատեքստը, որում շրջափակումը տեղի է ունենում, մարդասիրական ծանրագույն հետևանքները, որոնք առաջանում են Ադրբեջանի գործողությունների պատճառով, ինչպես նաև հիմնավորեց, թե ինչո՞ւ Ադրբեջանի արդարացումներից ոչ մեկը վստահության արժանի չէ։
Հայաստանի շահերը ներկայացնող փաստաբանը ՄԱԿ-ի դատարանում փաստարկված ներկայացրել է Ադրբեջանի իրական նպատակները
ՍՏԵՓԱՆԱԿԵՐՏ, 30 հունվարի, ԱՐՑԱԽՊՐԵՍ-ԱՐՄԵՆՊՐԵՍ: «Եկել ենք խնդրելու, որպեսզի հրատապ միջամտեք՝ վերջ տալով շարունակվող մարդասիրական աղետին։ Նախորդ տարվա դեկտեմբերի 12-ից ի վեր Լեռնային Ղարաբաղի բնակչությունը գրեթե ամբողջությամբ կտրված է արտաքին աշխարհից։ Նրանք շարունակում են զրկված մնալ սննդամթերքից, դեղորայքի հասանելիությունից և կյանքի համար անհրաժեշտ այլ պարագաների հասանելիությունից։ Եթե դատարանը արագ քայլեր չձեռնարկի,ապա նրանց կյանքը կլինի վտանգված»,- Ռասայական խտրականության վերացման կոմիտեի վարույթի շրջանակներում Ադրբեջանի դեմ Հայաստանի ներկայացրած հայցի լսումների ընթացքում ասաց Լոուրենս Մարտինը։
Փաստաբանը հիշեցրեց, որ տասնյակ հազարավոր էթնիկ հայեր հարկադրաբար տեղահանվեցին այն տարածքներից, որոնք Ադրբեջանը նվաճեց 2020 թվականի 44-օրյա պատերազմի ընթացքում։
«Մեկ հոգի անգամ չի կարողացել իր տուն վերադառնալ, և պատերազմը ավարտվեց, երբ Ռուսաստանի Դաշնությունը խաղաղապահների ուղարկեց տարածաշրջան։ Նույնիսկ այդ պարագայում Ադրբեջանը իրենից կախված ամեն ինչ արել է, որպեսզի այնտեղ մնացող էթնիկ հայերի կյանքը դարձնի անտանելի՝ հարձակվել է հայկական գյուղերի վրա՝ խախտելով հրադադարի պայմանագիրը, հարկադրաբար տեղահանել է բնակիչներին, այդ թվում՝ բոլոր հայերին Փարուխ, Բերձոր, Աղավնո և Սուս գյուղերից, ահաբեկել և սպանել է հայերին, որոնք պատահաբար իրենց առօրյա գործերով էին զբաղվում և անցնում Ադրբեջանի զինված ուժերի մոտակայքով։ Պարբերաբար և շարունակաբար ընդհատվում է գազի մատակարարումը, բջջային կապը և ինտերնետը։ Ադրբեջանը միշտ չի թաքցրել իր նպատակը։ Մայիսի 22-ին վետերանների համար Բաքվում նոր բնակհամալիրի բացման արարողության ժամանակ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը ասաց․ « Մեր հիմնական պարտքն էր վտարել հայերին մեր հողերից»։ Սա այն մարդն է, ով սիրում է հայերին անվանել շներ, վայրենիներ, բարբարոսներ»,- ասաց Մարտինը։
Փաստաբանի խոսքով՝ Արցախի շրջափակումը սկսվելուց երկու օր անց Լեռնային Ղարաբաղում իշխանությունները պատասխանեցին ցուցարարների պահանջներին՝ ասելով, որ միջազգային դիտորդներին թույլ կտրվի դիտարկել այն երկու հանքերը, որոնց, իբր, վերաբերվում են բողոքի ցույցերը, սակայն ցուցարարները նորանոր պահանջներ էին ներկայացնում, որոնք չէին վերաբերվում բնապահպանական խնդիրներին։
«Լեռնային Ղարաբաղի իշխանությունները ընդունեցին որոշում, որով թույլ տվեցին Ռուսաստանի և Ադրբեջանի դիտորդները մուտք գործեն, Ադրբեջանը չընդունեց դա, և երկու շաբաթ անց իշխանությունները ընդհանրապես դադարեցրեցին այդ երկու հանքերի գործունեությունը։ Շրջափակումը, սակայն, շարունակվում է և չի ավարտվում։ Ադրբեջանցիները բնապահպանական շատ ավելի ծանր խնդիրներ ունեն իրենց իսկ տների մոտ, որոնց մասին հարկ է մտածել։ Օրինակ՝ նավթի և գազի արդյունահանումը, շահագործումը, որոնք աղետալի բնապահպանական հետևանքների են հանգեցնում, այդ թվում՝ Կասպից ծովում: Բայց չգիտես ինչու Գորիս-Ստեփանակերտ ճանապարհը միակ տեղն է, որտեղ այսպես կոչված էկոակտիվիստները բողոքի ցույց են որոշել անցկացնել։ Ավելին, շրջափակման մեկնարկից կարճ ժամանակ անց ցուցարարները սկսեցին նորանոր պահանջներ ավելացնել, որոնք որևէ կապ չունեին իրենց այսպես կոչված բնապահպանական պահանջների հետ և ակնհայտորեն ավելի շատ տարածքային ինքնիշխանության հետ էին կապված․․․։ Իրականում այստեղ ի՞նչ է տեղի ունենում։ Ակնհայտ է՝ Ադրբեջանը փորձում է հասնել նրան, ինչն Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևն անվանել է իր հիմնական պարտքը՝ վտարել հայերին Լեռնային Ղարաբաղից»,- եզրափակեց Մարտինը։
