Artsakhpress

Հարցազրույց

«Յուրաքանչյուր արցախցի գտնվում է պետության հոգածության ներքո». Մանե Թանդիլյանի հարցազրույցը սոցիալական խնդիրների շուրջ

Պատերազմի հետևանքով Արցախի սոցիալական ապահովության ոլորտում առաջացել են ամենահրատապ լուծում պահանջող խնդիրներ, որոնք կապված են ինչպես անօթևան մնացած քաղաքացիների կեցության ապահովման, այնպես էլ պետության կողմից տրամադրվող աջակցության հետ:

«Յուրաքանչյուր արցախցի գտնվում է պետության հոգածության ներքո». Մանե Թանդիլյանի հարցազրույցը սոցիալական խնդիրների շուրջ

«Յուրաքանչյուր արցախցի գտնվում է պետության հոգածության ներքո». Մանե Թանդիլյանի հարցազրույցը սոցիալական խնդիրների շուրջ

ՍՏԵՓԱՆԱԿԵՐՏ, 10 դեկտեմբերիԱՐՑԱԽՊՐԵՍ: «Արցախպրես»-ի թղթակիցը այս և այլ հարցերի շուրջ զրուցել է ԱՀ աշխատանքի, սոցիալական և բնակարանային հարցերի նորանշանակ նախարար Մանե Թանդիլյանի հետ:

-Տիկի՛ն Թանդիլյան, նախ շնորհավորում ենք Ձեզ՝ նախարարի պաշտոնում նշանակվելու կապակցությամբ: Հաշվի առնելով հետպատերազմական իրավիճակը՝ ի՞նչ տեսլականով եք ընդունել Ձեզ վստահված լիազորությունները:

-Նախարարի պաշտոնը ստանձնել և համաձայնվել եմ աշխատել շատ մեծ պատասխանատվությամբ, որովհետև հստակ գիտակցում եմ այն աղետալի իրավիճակը, որում հայտնվել է մեր հայրենիքը: Ես հասկանում եմ, որ այստեղ կան բազմաթիվ լուծելի, իսկ երբեմն էլ անլուծելի թվացող խնդիրներ: Սակայն իրականությունն այն է, որ խնդիրներ կան, որոնք թեպետ և կարող են թվալ անլուծելի, բայց դրանք ընդամենը ժամանակի, համբերատարության և հետևողականության հետ են կապված: Առաջնահերթ առկա խնդիրները վերաբերում են մարդկանց կացարան տրամադրելուն և առնվազն ժամանակավորապես բնակարանային պայմանների ապահովմանը, քանի որ առջևում ձմեռ է, իսկ նոր շինարարությանը ժամանակ պետք է հատկացնել: Հետևաբար, հրատապ է ուղղակի լուծել անօթևան մնացած մարդկանց տանիքի հարցը: Ակնհայտորեն դրանից բխում են այդ մարդկանց պարենային, հագուստի և տաքացման հետ կապված հարցերը:

Ներկայումս ՀՀ կառավարության կողմից Արցախում հաշվառված քաղաքացիներին տրամադրվում է միանվագ աջակցություն (68+15 հազար դրամ), որը միտված է արցախցիներին ժամանակավոր օժանդակություն ցուցաբերելուն: Ընթացքի մեջ է նաև Արցախի վերահսկողությունից դուրս մնացած համայնքներում հաշվառված քաղաքացիներին միանվագ աջակցություն տրամադրելու ծրագիրը (300 հազար դրամ): Հաջորդիվ կմեկնարկի սոցիալական աջակցման 1 այլ ծրագիր, որով այն մարդիկ, որոնց բնակարաններն ամբողջությամբ վնասվել են, կստանան 250 հազար դրամի չափով փոխհատուցում: Քննարկվում է նաև վարձակալության փոխհատուցման ծրագիրը, սակայն միաժամանակ հասկանալի է, որ նվազում է վարձակալման ենթակա բնակելի տների թիվը, հետևաբար, չնայած ծրագիրն ընթացքի մեջ է, բայց մարդկանց բնակարաններով ապահովման խնդիրն առկա է: Ամեն պահի գնահատվում են բոլոր քաղաքացիների կարիքները, որպեսզի կարողանանք օգնությունը տրամադրել հասցեական: Շատ բարդ է գտնել և տեղայնացնել մարդկանց, ուստի պետք է ձևավորել բազա, որպեսզի մարդիկ զգան, որ իրենց անհատական կարիքների մասին կա հոգածություն:

-Այս պահի դրությամբ քանի՞ քաղաքացի է վերադարձել Արցախ, և անօթևան մնացածներից քանիսի՞ կեցության հարցն է լուծվել:

-Վերադարձի խնդիրը առկա է, քանի որ մարդիկ վերադառնում են, գրանցվում են որպես վերադարձող, սակայն երբեմն լինում են դեպքեր, որ նրանք կամ հետ են գնում, կամ գալիս են անձնական մեքենաներով, որի դեպքում հնարավոր չէ գրանցել: Մոտավոր հաշվարկով և տարբեր գերատեսչություններից ստացած տեղեկատվությունները համադրելով՝ մենք ունենք պատկեր, ըստ որի Արցախ է վերադարձել մոտ 40 հազար քաղաքացի: Դրանց մոտ 30%-ը անօթևան մնացած ընտանիքներն են, որոնք տեղակայվում են ինչպես իրենց հարազատների բնակարաններում, այնպես էլ տուն-ինտերնատներում, հյուրանոցներում և վարձակալած բնակարաններում:

-Տիկի՛ն նախարար, սոցիալական աջակցության ծրագրերին դիմելիս առաջանում են բազմաթիվ խնդիրներ՝ կապված այն հանգամանքի հետ, որ, օրինակ, հայտերը ներկայացնելիս մի շարք բնակավայրերի դեպքում ցույց չի տալիս, որ դրանք գտնվում են Ադրբեջանի վերահսկողության տակ (խոսքը վերաբերում է Ներքին Ճարտար բնակավայրին, որը գտնվում է Ադրբեջանի վերահսկողության տակ, Բերձոր քաղաքին, որտեղ փաստացի բնակություն չկա, Թաղավարդ համայնքին, որի կեսը փաստացի Ադրբեջանի վերահսկողության տակ է և այլ բնակավայրերի):

Մեկ այլ խնդիր կապված է այն հանգամանքի հետ, որ անչափահասների պարագայում պետք է լրացնել ծնողի տվյալները, իսկ այս դեպքում առանց ծնողական խնամքի մնացած երեխաները չեն կարող օգտվել: Արդյո՞ք հնարավոր չէ վերանայել ծրագրին դիմելու մեխանիզմները:

-Շնորհակալ եմ հարցի համար, քանի որ շատ կարևոր խնդիր եք բարձրացնում: Իրականում այդ ցանկերը և որոշումը հաստատվել է ՀՀ-ում, և այդ ճշգրտումներն արվել են ՀՀ տարածքային կառավարման ու զարգացման նախարարության և նույնիսկ ՀՀ նախագահի աշխատակազմի հետ: Փաստացի մենք պետք է հաստատում ունենանք, թե որ բնակավայրերն են մեր տարածքում, և սա ավելի շատ տվյալ գերատեսչությունների համադրման խնդիր է, քան թե սոցիալական օժանդակություն չտրամադրելու: Ակնհայտ է, որ հենց այդ բնակավայրերը հայտնվեն ցուցակում, ինչը կլինի մեզ համար ելակետ՝ սոցիալական աջակցություն ապահովելու համար, ապա անկախ ժամանակահատվածից, մենք անմիջապես ձեռնամուխ կլինենք գործընթացն իրականացնելու համար: Ինչ վերաբերում է առանց ծնողական խնամքի մնացած երեխաների գրանցմանը, տեխնիկական մասով ես կհետաքրքրվեմ, քանի որ երեխան պետք է օգտվի ծրագրից ու անկախ նրանից, ունենք նմանատիպ իրավիճակ, թե ոչ, ակնհայտորեն առանձին դեպքերի համար կգտնենք լուծում և համապատասխան հատկացումները կկատարվեն:

-«Արցախփոստ» ընկերության դիմաց ամեն օր հարյուրավոր քաղաքացիներ կանգնում են հերթերում: Արդյո՞ք հնարավոր չէ վերանայել աջակցության տրամադրման սխեման՝ հերթերից խուսափելու համար:

-«Արցախփոստ» ընկերությունն այսօր աշխատում է իր ամբողջ ծավալով: Առայժմ քաղաքացիներին սպասարկում են Ստեփանակերտում գործող 7 մասնաճյուղերը. առաջիկա օրերին դրանց համակարգչային հնարավորությունները կավելացվեն և 7 մասնաճյուղից հնարավոր կլինի սպասարկել 13 կետով: Ի դեպ, այսօրվանից կգործի նաև Ասկերան քաղաքի մասնաճյուղը, ինչ վերաբերում է Մարտակերտ և Մարտունի շրջկենտրոններին, տեղեկացնեմ, որ, համացանցի կարգավորմանը զուգահեռ, կգործեն նաև այդ մասնաճյուղերը: Կարող եմ հստակ նշել, որ չի լինելու իրավիճակ, որ որևէ քաղաքացու կարգով սահմանված օժանդակություն հասնի, սակայն նա չստանա:

-Տիկի՛ն Թանդիլյան, նախարարության տիրույթում է գտնվում նաև աշխատանքի և զբաղվածության գործակալությունը: Իրականացվու՞մ է գործազուրկների հաշվառում, և այս առումով ի՞նչ աշխատանքներ են նախատեսվում:

-Ինչպես մինչև պատերազմը, այնպես էլ հիմա, իրականացվում է գործազուրկների հաշվառում: Բնականաբար, ներկայումս այդ թիվը ավելի մեծ է, սակայն քանի դեռ շատերը չեն վերադարձել, պատկերը ամբողջական չէ: Շատ կարևոր է, որպեսզի ոչ թե մարդկանց հավաքագրենք ու գրանցենք, այլ ունենանք աշխատատեղերի ստեղծման հնարավորություն: Եվ որպեսզի Արցախում ստեղծվեն աշխատատեղեր, պետք է լինեն խթանիչ հանգամանքներ, իսկ պայմանները դառնան այնքան գրավիչ, որ բիզնեսը ինքը գա Արցախ: Այս առումով Նախագահ Հարությունյանի հետ ունենք պայմանավորվածություններ, որոնք, մեր գնահատմամբ, կարող են խթան հանդիսանալ և աջակցել գործատուներին, ինչպես նաև պայմաններ ստեղծել նորերի գալու համար:

Նշեմ նաև, որ ներկայումս մեր բոլոր ծրագրերը գտնվում են վերանայման փուլում: Դրանց շարունակման նպատակահարմարությունը մենք անպայման կդիտարկենք: Իհարկե, կան հետարքրքիր ծրագրեր, որոնց շրջանակը պետք է ընդլայնվի, հատկապես՝ բնակարանային ապահովմանը, վարձատրության փոխհատուցմանը, ինչպես նաև փախստականներին միջոցների տրամադրմանը վերաբերող:

-Անդրադառնանք նաև բժշկասոցիալական փորձաքննության հանձնաժողովին, որը նախքան պատերազմը պետք է վերակազմավորվեր: Ի՞նչ փուլում է գործընթացը՝ հաշվի առնելով, որ պատերազմի արդյունքում բազմաթիվ զինծառայողներ ձեռք են բերել վիրավորում, և նրանց պետք է հաշմանդամության կարգ տրամադրվի:

-Նշեմ, որ հենց նախօրեին հանձնաժողովի նորանշանակ ղեկավարին հանձնարարել եմ վերակազմակերպել գործակալության գրասենյակը և զբաղվել մասնագետների հրավիրման հարցերով, որպեսզի որակապես նոր ծառայություն կարողանանք ապահովել: Ի դեպ, այն մարդիկ, ովքեր այս ընթացքում դիմել էին, սակայն ակնհայտ պատճառներով նրանց կարգը չի տրամադրվել, իրենց դիմումի օր կհամարվի այն օրը, երբ իրենք դիմել էին գործակալությանը:

-Կցանկանայի՝ խոսեիք նաև Ստեփանակերտի տուն-ինտերնատում բնակվող տարեցների և գիշերօթիկ հաստատությունների սաների մասին: Պատերազմի ընթացքում որտե՞ղ էին նրանք տեղափոխվել, և ներկայումս վերադարձե՞լ են Արցախ:

-Պատերազմի ընթացքում տարեցները տեղափոխվել են Երևանի Նորք և Չորրորդ գյուղում գտնվող տուն-ինտերնատներ, որտեղ բնակվում են մինչ այժմ, քանի որ Ստեփանակերտի տուն-ինտերնատը տրամադրվել է անօթևան մնացած քաղաքացիներին, հետևաբար այս պահին վերադարձի հնարավորություն չենք կարող ապահովել, քանի դեռ նրանք այնտեղ նույնպես կացարան ունեն:

Ինչ վերաբերում է գիշերօթիկ հաստատությունների սաներին, նշեմ, որ նրանք գտնվում են Երևանի «ՍՕՍ-մանկական գյուղեր»-ում, որտեղ ապահովված են ամեն ինչով: Գիշերօթիկ հաստատություններից մեկը, որը գտնվում էր Բերձորում, այլևս չի գործելու: Շատ կարևոր է, որ մեր երեխաները ապրեն ընտանիքներում, և ինձ համար առաջնահերթություն է, որպեսզի նրանք վերադառնան իրենց կենսաբանական կամ խնամատար ընտանիքներ, և ես մտածում եմ, որ նրանց միանգամից տեղափոխեն կենսաբանական կամ խնամատար ընտանիքներ:

-Եվ վերջում՝ հումանիտար աղետը ի՞նչ ռիսկեր է պարունակում, ու ին՞չպիսի ելքեր եք տեսնում:

-Իրականում այսօր Արցախը կանգնած է հումանիտար աղետի առաջ, և պարենային ապահովման, կենցաղային տարատեսակ պայմանների բացակայության առկայությունը, ցավոք սրտի, հաճախ դրդում է քաղաքացիներին տեղափոխվել այլ վայրեր, իսկ երբեմն՝ անվերադարձ: Ես ակնկալում եմ միջազգային հանրության մասնակցությունն Արցախում, քանի որ առկա իրավիճակը պետք է տեսնել, սեփական աչքերով գնահատել ու աշխատել հենց տեղում: Տրամադրվող օժանդակությունները պետք է լինեն հասցեական, քանի որ հուսալքության պատճառով մարդիկ կարող են հեռանալու որոշում կայացնել, որն ինձ համար ամենացավալին է, և ես անելու եմ ամեն հնարավորը, որպեսզի մարդիկ իմանան, որ ԱՀ և ՀՀ կառավարությունները կգործադրեն բոլոր ջանքերը, որ Արցախը լինի ամենաապահով և ամենալավ ապրելու վայրը:

Հարցազրույցը՝ Անի Ավանեսյանի


     

Քաղաքական

Արցախի նախագահը Ֆրանսիային խնդրել է ճնշում գործադրել Ադրբեջանի վրա՝ գերիների ազատ արձակման պահանջով

Արցախի նախագահ Սամվել Շահրամանյանը հարցազրույց է տվել ֆրանսիական Le Figaro պարբերականին, որտեղ անդրադարձել է Արցախի «լուծարման» փաստաթղթին, արցախցիների՝ հայրենիք վերադարձին և այլ հարցերի:

ԱՄՆ-ն համաձայն չէ Ադրբեջանի պնդումների հետ, թե Բրյուսելի հանդիպումը կարող է սրել իրավիճակը տարածաշրջանում․ Մեթյու Միլլեր

Ամերիկայի Միացյալ Նահանգները համաձայն չէ ադրբեջանական կողմի այն պնդումներին, որ ապրիլի 5-ին Բրյուսելում կայանալիք Հայաստան-ԵՄ-ԱՄՆ բարձր մակարդակի հանդիպումը կարող է ապակայունացնել և սրել իրավիճակը Հարավային Կովկասում։

Արարատ Միրզոյանը ՀՀ ԱԺ անունից Արգենտինայի Պատգամավորների պալատի գործընկերներին հրավիրել է Հայաստան

Մարտի 26-ին պաշտոնական այցով Բուենոս Այրեսում գտնվող ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը հանդիպում է ունեցել Արգենտինյան Հանրապետության Պատգամավորների պալատի նախագահ Մարտին Մենեմի հետ:

Նիկոլ Փաշինյանն ու Անն-Լորանս Պետելը քննարկել են Հարավային Կովկասում տեղի ունեցող գործընթացները

Հայաստանի Հանրապետության վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն ընդունել է Ֆրանսիայի Ազգային ժողովի Ֆրանսիա-Հայաստան բարեկամական խմբի նախագահ Անն-Լորանս Պետելի գլխավորած պատվիրակությանը:

Տնտեսական

ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարը և ԱՄՆ դեսպանը քննարկել են հայ-ամերիկյան համագործակցությանն առնչվող հարցեր

Նախարար Գևորգ Պապոյանը մարտի 22-ին ընդունել է Հայաստանում ԱՄՆ արտակարգ և լիազոր դեսպան Քրիստինա Ալիսոն Քվինին:

Գերմանիայի կառավարությունը ՀՀ-ին կտրամադրի 12 մլն եվրոյի արտոնյալ վարկ. համաձայնագրի նախագիծը քննարկվել է ԱԺ-ում

Հայաստանի Հանրապետությունն ու Ասիական զարգացման բանկը ստորագրել են 66,1մլն եվրո արժողությամբ «Սեյսմիկ անվտանգության բարելավման ծրագիր (լրացուցիչ ֆինանսավորում)» վարկային համաձայնագիրը. այս մասին ասել է ՀՀ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարի տեղակալ Վաչե Տերտերյանը՝ ԱԺ ֆինանսավարկային և բյուջետային հարցերի մշտական հանձնաժողովի՝ մարտի 15-ի արտահերթ նիստում ներկայացնելով համաձայնագիրը վավերացնելու մասին օրենքի նախագիծը:

Ռուբլին, եվրոն և դոլարը էժանացել են

ՀՀ բանկերում այսօր՝ մարտի 13-ին ժամը 10:20-ի դրությամբ, ԱՄՆ դոլարի առքի միջին փոխարժեքը կազմում է 400.72 դրամ։

Մարտի 11-ին դոլարի, ռուբլու և եվրոյի փոխարժեքները փոխանակման կետերում

ՀՀ բանկերում այսօր՝ մարտի 11-ին ժամը 10:20-ի դրությամբ, ԱՄՆ դոլարի առքի միջին փոխարժեքը կազմում է 401.41 դրամ։

Հասարակական

Կերկարաձգվեն ԼՂ-ից բռնի տեղահանված անձանց կենսաթոշակի և ծերության, հաշմանդամության, կերակրողին կորցնելու դեպքում նպաստների նշանակման ժամկետները

Կառավարությունն ընդունել է որոշում՝ ԼՂ-ից բռնի տեղահանված անձանց կենսաթոշակի և ծերության, հաշմանդամության, կերակրողին կորցնելու դեպքում նպաստների նշանակման ժամկետների երկարաձգման, նշանակման գործընթացների պարզեցման նպատակով:

Եվրանեսթ ԽՎ-ն ԵՄ-ին կոչ է արել մեծացնել մարդասիրական օգնությունը ԼՂ-ից բռնի տեղահանված անձանց

Եվրանեսթ խորհրդարանական վեհաժողովը ԵՄ-ին կոչ է արել մեծացնել մարդասիրական և ֆինանսական օգնությունը ԼՂ-ից բռնի տեղահանված բնակչության շրջանում անչափահասների կարիքները բավարարելու համար։

«Հայաստան» հիմնադրամը շարունակում է աջակցել Լիբանանում գործող հայկական կրթական հաստատություններին

«Հայաստան» համահայկական հիմնադրամը հերթական ֆինանսական աջակցությունն է ցուցաբերել Լիբանանի հայ կրթական հաստատություններին` Լիբանանի հայ համայնքին տրամադրվող շարունակական օգնության ծրագրի շրջանակում:

Հայաստանը շուրջ 30 տոննա մարդասիրական բեռ կուղարկի Գազայի բնակիչներին

Հայաստանի Հանրապետությունը մարդասիրական օգնություն կուղարկի Գազայից տեղահանված և Ռաֆահի անցակետում հաստատված, ծանր սոցիալ-տնտեսական վիճակում հայտնված բնակիչներին։

Ռազմական

Հայաստանը մնում է ՀԱՊԿ-ի դաշնակիցը. գլխավոր քարտուղար

Հայաստանը շարունակում է մնալ ՀԱՊԿ-ի դաշնակիցը, միևնույն ժամանակ, կազմակերպությունը Հայաստանի ղեկավարության կողմից քաղաքական սթափություն է ակնկալում:

Հայաստանի պաշտպանության նախարարը պաշտոնական այցով մեկնել է Իրան

Հայաստանի պաշտպանության նախարար Սուրեն Պապիկյանի գլխավորած պատվիրակությունը մարտի 6-ին պաշտոնական այցով մեկնել է Իրանի Իսլամական Հանրապետություն։

Հայ-ադրբեջանական սահմանին օպերատիվ իրավիճակը հարաբերական կայուն է․ Էդվարդ Ասրյան

Հայ-ադրբեջանական սահմանին օպերատիվ իրավիճակը գնահատվում է հարաբերական կայուն։

ՊՆ վարչական համալիրում տեղի է ունեցել Նիկոլաոս Դենդիասի դիմավորման հանդիսավոր արարողությունը

ՀՀ պաշտպանության նախարար Սուրեն Պապիկյանը մարտի 4-ին ընդունել է պաշտոնական այցով Հայաստանի Հանրապետություն ժամանած Հունաստանի ազգային պաշտպանության նախարար Նիկոլաոս Դենդիասին։

Տեսանյութեր

ավելին
Search