Իսպանիայի Սենատի անդամ Կարլես Մուլետ Գարսիան կարծում է, որ եթե չլինի միջազգային դիվանագիտական ճնշում, Ադրբեջանը չի ճանաչելու Արցախը և հարգանք չի ցուցաբերելու Արցախի հանդեպ:
Եվրոպան դատապարտում է ագրեսիաները, երբ շահ ունի, բայց լռում, երբ շահ չունի. իսպանացի սենատորի անդրադարձը Արցախում տիրող իրավիճակին
ՍՏԵՓԱՆԱԿԵՐՏ, 27 հոկտեմբերի, ԱՐՑԱԽՊՐԵՍ: Պատգամավորի խոսքով՝ արդեն տեսանելի է, թե ինչպես է Ադրբեջանը գործում և որն է նրա դիրքորոշումը: Ըստ սենատորի՝ այս դիրքորոշումը չի փոխվի, քանի դեռ Ադրբեջանը միջազգային հանրության կողմից չի զգացել ճնշում:
«Արցախպրես»-ի թղթակիցը Իսպանիայի Սենատի անդամ Կարլես Մուլետ Գարսիայի հետ զրուցել է Ադրբեջանի կողմից սանձազերծված պատերազմի և դրա հետևանքով ստեղծված իրավիճակի մասին:
-Պարո՛ն Գարսիա, ի՞նչ եք կարծում դիվանագիտական խողովակներով հնարավո՞ր է հասնել հարցի կարգավորման վերջնական լուծման։
-Կարծում եմ՝ միակ հնարավոր լուծումը դիվանագիտական խողովակներն են: Պատերազմը երբեք չի կարող որևէ հարցի լուծում լինել: Այն, որ երկիրն անկախ է, այն, ինչ քաղաքացիները ուզում են, պետք է ընդունեն մնացածները, պետք է հասկանան և հարգեն, եթե նույնիսկ դա իրենց դուր չի գալիս: Դա նման է բռնի ուժով զույգ միավորելուն, երբ զգացմունքները այլ բան են թելադրում: Այդպիսի միավորումը դատապարտված է բացարձակ ձախողման: Լուծումը խոսել-հասկանալն է, թե ինչպես են այլ տարածքային բախումները լուծում ստացել, բայց դառնության այս աստիճանում, պետք է պաշտպանեն միջազգայլային կազմակերպությունները և գործող դեմքերը:
-Իսկ ինչպե՞ս կգնահատեք այն փաստը, որ Ադրբեջանը Թուրքիայի, Իսրայելի ու վարձկան ահաբեկիչների աջակցությամբ պատերազմ էր սկսել Արցախի դեմ:
-Դա քաղաքականության և միջազգային կազմակերպությունների ձախողումն է: Պատերազմը, որտեղ էլ որ այն լինի, մարդկության համար ձախողում է: Ժողովուրդների ինքնորոշման իրավունքը պետք է լինի անառարկելի՝ միշտ հիմնված բարդության վրա, քանի որ շահերը միշտ բախվում են: Մտահոգիչ է, որ այս դարում դեռ փորձ է արվում հակամարտությունը լուծել ռազմական եղանակով, բայց դա սխալ է. միակ լուծումը միշտ երկխոսությունն է:
-Պատերազմի ընթացքում Ադրբեջանի կողմից վարձկան ահաբեկիչների ներթափանցումը Արցախի տարածք ենթադրում է նաև միջազգային ահաբեկչության իրականացում, որի մասին խոսել է նաև ԱՀ Նախագահ Արայիկ Հարությունյանը: Ըստ Ձեզ՝ ահաբեկիչների հայտնվելը տարածաշրջանում, արդյո՞ք, չի ենթադրում միջազգային ահաբեկիչների կողմից ավելի լայնածավալ գործողությունների իրականացման hնարավորությունների ստեղծում արցախա-ադրբեջանական հակամարտությունից դուրս:
-Կարծում եմ՝ դա ժամանակային ռումբ է: Մենք արդեն տեսել ենք ահաբեկչական խմբավորումների, վարձկանների «կերակրման» փորձեր, կամ երրորդ երկրների կողմից ուղղակիորեն ռազմական գործողությունների հրահրում՝ անկայունություն ստեղծելով տարբեր շրջաններում կամ պետություններում: Բայց, երբ դուք ստեղծում և «կերակրում եք» հրեշի, գալիս է մի պահ, որ այլևս չեք կարող վերահսկել տվյալ հրեշին: Ինչպես ասում են, կրակի հետ խաղացողը, վերջում ինքն է այրվում:
-Չնայած Արցախի միջազգայնորեն չճանաչվածությանը՝ այսօր Արցախի հիմնահարցը գտնվում է միջազգային հանրության ուշադրության կենտրոնում: Ըստ Ձեզ՝ ի՞նչն է խանգարում, որպեսզի միջազգային հանրությունն ընդունի Արցախը՝ որպես առանձին պետություն, և ճանաչի Արցախի Հանրապետության անկախությունը:
- Երբեմն ինձ համար դժվար է հասկանալ աշխարհաքաղաքականությունը, թե ինչպես են լինում դեպքեր, երբ խրախուսվում և խթանում են որոշ ժողովուրդների արհեստական կամ արդարացված անկախությունը, իսկ մյուսների դեպքում առաջանում են խոչընդոտներ: Պետությունները, միջազգային կազմակերպությունները միշտ առաջնորդվում են ավելի բարդ շահերով, խուսափում են այլ երկրների կամ շահերի բախումներից: Այս դեպքում կարծում եմ, որ Թուրքիայի և, որոշակի առումով, Իսրայելի ահաբեկչական պետության կողմից ճնշումը մեծ է: Հետաքրքիր է՝ Իսպանիան ինչքա՞ն է վաստակում Թուրքիային զենք վաճառելով: Միլիոնավոր մարդիկ այդքան դաժանորեն սպանվում են Քուրդիստանում, Արցախում կամ Հայաստանում, բայց իսպանական հաջորդական կառավարությունները չփոխեցին իրենց քաղաքականությունը՝ զենք վաճառելով այնպիսի ռեժիմի, ինչպիսին Թուրքիան է:
- Ձեր կարծիքով՝ ինչու՞ են եվրոպական երկրները լռում: Ինչո՞ւ են նրանք հանդուրժում Ադրբեջանի արհամարհանքը:
-Ես կարծում եմ, որ դա տարբեր պատճառներով է՝ այդ տարածքի նկատմամբ հետաքրքրության պակասի, Թուրքիայի հետ բախումներ չառաջացնելու համար (մենք նաև լռություն կամ համագործակցություն ենք տեսել քուրդ ժողովրդի սպանդի հետ կապված): Բնակչության թվով և՛ Հայաստանը, և՛ Արցախը փոքր են աշխարհի քարտեզի վրա, նրանք այն երկրները չեն, որտեղ մեծ բազմազգ ընկերությունները իրենց նպատակն են դրել: Չնայած մենք տեսնում ենք, թե ինչպես է Եվրոպան կամ Իսպանիան կերակրում անկայունություն այլ տարածքներում, նաև դատապարտում են ագրեսիաները, երբ եվրոպական կամ իսպանական խոշոր ընկերություններ շահեր ունեն: Բայց լռում են այն դեպքում, երբ շահեր չունեն:
Հիշենք, օրինակ, թե ինչպես է Եվրոպայի խորհրդի Խորհրդարանական վեհաժողովի (ԵԽԽՎ) նախկին նախագահ Պեդրո Ագրամունտը մեղադրվել այն բանի համար, որ նա կաշառվել է Ադրբեջանի կողմից՝ ամեն տեսակի նվերներ ստանալով՝ խավիարից մինչև մարմնավաճառներ: Ի՞նչ չենք կարող սպասել: Քանի՞ մարդ չի կարող կաշառվել, ովքե՞ր պետք է դիրքավորվեն և քննադատեն: Միջազգային քաղաքականության երեսպաշտությունը շատ նողկալի է, թե ինչպես է պաղեստինցիների անհետացումը թույլատրվում բոլորի լռությամբ, ինչպես է թույլատրվում Սահարայի Ժողովրդավարական Հանրապետության ոչնչացումը Մարոկկոյի ձեռքով՝ ամբողջ աշխարհի համաձայնությամբ, և շատ ու շատ այլ օրինակներ ևս կան:
-Պարո՛ն սենատոր, տարբեր երկրներում քաղաքական ուժերի ներկայացուցիչներ, կազմակերպություններ, ազդեցիկ անհատներ այս օրերին հանդես են գալիս Արցախում տիրող իրավիճակը դատապարտող կոչերով, հայտարարություններով: Այդ ուժերը ինչքանո՞վ են ներկայացնում իրենց ներկայացրած երկրների քաղաքական հայացքները:
- Ակնհայտորեն կան մարդիկ, ովքեր հաստատակամորեն արտահայտվել են, ովքեր ունեն ինստիտուցիոնալ ներկայացուցչության շատ կարևոր պաշտոններ, բայց ես կարծում եմ, որ դա պետք է լինի շատ ավելի հաստատակամ: Ժողովրդավարական կառավարությունները պետք է դատապարտեն և լուրջ գործողություններ ձեռնարկեն ագրեսիան դադարեցնելու պահանջով:
Հարցազրույցը՝ Անի Ավանեսյանի