ՍՏԵՓԱՆԱԿԵՐՏ, 22 մայիսի, ԱՐՑԱԽՊՐԵՍ։ Արկադի Տեր Թադևոսյան կամ պարզապես Կոմանդոս: Գեներալ-մայոր, արցախյան ազատամարտի հերոս, Շուշիի ազատագրման հրամանատար: Կոմանդոսին այսօր իրավմամբ համեմատում են մեր լեգենդար հերոսների հետ, իսկ նա համեստորեն ու ամաչելով ժպտում է ու ասում. «Ես առանձնապես ոչինչ չեմ արել: Պարզապես խորհրդային իշխանությունն ինձ սովորեցրել էր ռազմարվեստ՝ մարտական ու տեխնիկական բաղադրիչներով, իսկ ես այն 1991-1992 թթ. փոխանցել եմ գործընկերներիս»:

Թբիլիսիում ծնված փոքրիկ տղան, որը ծնողների պահած կովերի կաթն էր վաճառում` նրանց օգնելու համար, չէր էլ պատկերացնում, որ մի օր իրեն դասելու են իր կարդացած գրքերի հերոսների շարքին:

Ծովակալ Իսակովի ու գնդապետ հորեղբոր սխրանքներից ոգևորված` պատանի Արկադին որոշում է զինվորական դառնալ։ Ներքին ձայնը հուշում էր, որ այդ գործով իր ժողովրդին շատ է պետք գալու:

Գերմանիա, Լենինգրադ, Բելառուս՝ սովետական բանակի զինվորականն ամեն տեղ 5 տարի ծառայելով` վերջապես 1988-ին ընտանիքով հաստատվեց հայրենիքում:

Սովետական բանակում արդեն փորձ ձեռք բերած փայլուն զինվորականին շատ էր անհանգստացնում Արցախում ու Հայաստանի սահմաններին սկսվող պատերազմը: Խիստ մտահոգիչ էր բանակի ու ռազմամթերքի բացակայությունը. անկանոն խմբերով կռվելը կարող էր վատ հետևանքներ ունենալ։

Կոմանդոսը լավ էր հասկանում, որ ռազմաճակատ մեկնողներն ունեին կամք, հայրենասիրություն ու նպատակասլացություն. սրանք պարտադիր, բայց ոչ բավարար պայմաններ են պատերազմում հաղթելու համար: Երիտասարդ ջոկատայինների բարոյական ոգին ի զորու կլիներ հրաշքներ գործել միայն զենք բռնել սովորելուց հետո: Հենց այս համոզմամբ էլ Արկադի Տեր-Թադևոսյանը սկսում է մարզել ու սովորեցնել երիտասարդներին, որոնցից շատերը մինչ այդ երբևէ զենք չէին առել ձեռքերը:

1991 թվականին Արկադի Տեր-Թադևոսյանը նշանակվում է Արցախի Պաշտպանության պետական կոմիտեի արտազինվորական պատրաստության բաժնի պետ։ 1991 թվականի հոկտեմբերի 30-ին Արցախի նորաստեղծ ինքնապաշտպանական ուժերը վերջինիս հրամանատարության տակ փայլուն գործողության շնորհիվ թշնամուց ազատագրում են ռազմավարական մեծ կարևորություն ունեցող Տող գյուղը (Հադրութի շրջան), իսկ 1992-ի մայիսի 8-ին իրականացվում է Շուշիի՝ ռազմարվեստի մեջ գլուխգործոց համարվող գործությունը՝ «Հարսանիքը լեռներում» օպերացիան: Բերդաքաղաքը, որտեղից օր ու գիշեր կրակ էր տեղում Ստեփանակերտցիների գլխին, ազատագրվում և անցնում է իր օրինավոր տերերի ձեռքը:

«Ես ոչինչ չէի կարող անել առանց իմ զինվորների, հաղթանակը նրանք են կերտել». համեստ ու հայրենասեր գեներալի մասին մենք էլ առիթ կունենանք մեր սերունդներին պատմելու, հպարտությամբ ասելու` մենք Կոմանդոսին տեսել ենք, ինչպես ոգևորված պատմում էին մեր մեծ պապերը, ովքեր Անդրանիկին կամ Չաուշին տեսնելու հնարավորություն էին ունեցել։